Η γοητεία της ζωγραφικής

Όταν ο καλός μου φίλος Πάνος τηλεφώνησε και μου ζήτησε να αναρτήσει μερικούς πίνακές μου στο Lifeon και να του γράψω κάτι για τη γοητεία της ζωγραφικής, σκέφτηκα αρχικά ότι μάλλον θα έπρεπε να αρνηθώ, μια που σίγουρα υπάρχουν πολύ καταλληλότεροι από εμένα τον άσχετο, να μυήσουν τους επισκέπτες του Lifeon, στη γοητεία της. Τελικά  κατάλαβα ότι τον Πάνο τον ενδιέφερε περισσότερο πως βιώνει την απόλαυση της ζωγραφικής  ένας ερασιτέχνης, παρά ένας επαγγελματίας ζωγράφος.

Ήταν καλοκαίρι του 2009 και ετοιμαζόμασταν να πάμε διακοπές στην Τήνο, όταν η Αννίτα (η γυναίκα μου) μου είπε … Κώστα, δεν παίρνεις κανένα πινέλο να ζωγραφίσεις, είδα στην αποθήκη μια  ζωγραφιά σου σε χαρτόνι από το δημοτικό και νομίζω πως θα τα κατάφερνες! Θα το δοκιμάσω της είπα …. περισσότερο για να μην της χαλάσω το χατίρι.  Όντας άσχετος με τη ζωγραφική σκέφτηκα, σαν παλαιός δικηγόρος, ότι όλα είναι γραμμένα στα βιβλία.

Πάω λοιπόν σε ένα κατάστημα που προμηθευόμαστε γραφικά και αγοράζω τρία βιβλιαράκια, στοιχειώδη όπως φαίνεται και από τους τίτλους τους:  «Τα πρώτα βήματα στη ζωγραφική», «Θεωρία και Πρακτική στο Χρώμα» και «Οδηγός Ελαιογραφίας». Το ίδιο βράδυ με πολύ καλή διάθεση ενόψει των διακοπών, διαβάζω στο πρώτο από αυτά τι πρέπει να αγοράσεις για να αρχίσεις να ζωγραφίσεις … βασικά ελαιοχρώματα, διαλυτικό, λάδι, παλέτα, σπάτουλα, πινέλα, καμβάδες και καβαλέτο.  Την άλλη μέρα τα αγοράζω, … το κόστος πολύ μικρό.  Στο πλοίο για Τήνο, 4 ώρες γαρ το ταξίδι, διαβάζω τα πολύ βασικά και των άλλων δύο βιβλίων. Φθάνω στην Τήνο και, παράλληλα με ό,τι άλλο έκανα, αρχίζω να ζωγραφίζω.

Ζωγραφίζω σε ένα πολύ μικρό καμβά (20x24 cm)επειδή σκέφτηκα πως όσο πιο μεγάλο ήταν το έργο τόσο πιο ρεζίλι θα γινόμουν από την αναμενόμενη αποτυχία, πολύ ελαφρά με μολύβι ένα ρόπτρο που είχα φωτογραφίσει πριν χρόνια στη Σκόπελο. Σταματώ γιατί πρέπει να διαβάσω πως ανακατεύουν τα χρώματα, το νέφτι και το λάδι. 

Λόγω άγνοιας, την πρώτη μέρα  χάνω αρκετό χρόνο, με ανοιχτό το βιβλίο περί χρωμάτων δίπλα στον καμβά και με το πινέλο στο χέρι, να διαβάζω για τους συνδυασμούς των χρωμάτων και παράλληλα να μαθαίνω πως το άσπρο και το μαύρο πρέπει, κατά το δυνατόν, να αποφεύγονται, πως κάποια χρώματα ανακατεμένα αντί να φωτίζουν τον πίνακα τον λασπώνουν, πως κάποια είναι διαφανή και άλλα αδιαφανή!  Την δεύτερη μέρα ασχολούμαι με τον εγγονό μου! Την Τρίτη ξαναπιάνω τα πινέλα.  Κάποια στιγμή για να δώσω άγρια υφή στο σιδερένιο ρόπτρο, σκέφτομαι να ανακατέψω στο σκούρο γκρι ελαιόχρωμα λίγη τηνιακή άμμο. Φαίνεται καλό.

Περιέργως, όσο ζωγραφίζω τόσο βλέπω τα χρώματα που ανακατεύω να αποδίδουν αυτό που είχα αρχικά στο μυαλό μου, ότι αυτό που κάνω φαίνεται πιο ζωντανό, πιο χαρούμενο, πολύ πιο ωραίο τελικά από την φωτογραφία μου, αρχίζω να ανατριχιάζω πιάνοντας μερικές φορές τα χέρια μου να ζωγραφίζουν πιο γρήγορα από το μυαλό μου, και το τελευταίο να συμφωνεί εκ των υστέρων με αυτό που βλέπει ….   

Την πέμπτη μέρα από τότε που το άρχισα  (με λίγες ώρες ζωγραφικής σε τρεις μέρες από τις πέντε μέρες) πιστεύω ότι το τελείωσα.  Όμως, μέχρι τώρα δεν έχω κοιτάξει το έργο μου από απόσταση μεγαλύτερη του μισού μέτρου. Χαρακτηριστικό λάθος του αδαούς. Για να αποφύγεις λάθη την ώρα που ζωγραφίζεις θα πρέπει πολύ συχνά να κοιτάς τι κάνεις και από κάποια απόσταση για να δεις τις τυχόν ατέλειες.

Το κοιτάζω για πρώτη φορά από τα τέσσερα περίπου μέτρα. Πιάνω ένα λάθος στις αναλογίες των πλευρών. Το διορθώνω με το άγχος αν η επέμβασή μου θα φαίνεται. Δεν φαίνεται τίποτε. Βάζω κάποιες τελικές πινελιές. Ξαναπηγαίνω να το δω από μακριά. Έκπληκτος βλέπω στη θέση του πίνακά μου ένα ρόπτρο να εξέχει καρφωμένο σε παλαιά πόρτα. Ρωτάω τον εαυτό μου εάν το έκανα μόνος μου ή μήπως με βοήθησε κάποιος από τους απώτερους προγόνους μου …  Μου απαντάει ότι το σίγουρα ισχύει το δεύτερο!  

Πέρασαν από τότε πάνω από έξη χρόνια. Μετά το ρόπτρο ξαναπιάνω πινέλο το επόμενο καλοκαίρι, πάλι στην Τήνο. Δεν έχω δυστυχώς τον διαθέσιμο χρόνο που θα ήθελα για να ζωγραφίσω. Τα πρώτα τρία χρόνια έκανα μόνο 3 πίνακες. Στη συνέχεια κατάφερα ζωγραφίζοντας στον λίγο ελεύθερο χρόνο μου να τους αυξήσω σε πάνω από 30, αρκετούς για ατομική έκθεση όπως μου λένε, αλλά, προς το παρόν, απλά τους αποθηκεύω. Στο Lifeon βλέπετε αναρτημένα το πρώτο μου έργο του 2009 «Ρόπτρο στη Σκόπελο» (λάδι σε καμβά 24 x 22 cm), και τα δύο τελευταία μου, «τον Έκτορα», τον ημίαιμο φιλαράκο μου (λάδι σε καμβά 45 x 35 cm), και το «Απόγευμα στην Βούλα» (λάδι σε καμβά 50 x 70cm),  έργα του περασμένου καλοκαιριού. 

Είναι αλήθεια λοιπόν πως δύσκολα θα βρείτε καλύτερο χαλαρωτικό από τη ζωγραφική ενάντια στον καθημερινό επαγγελματικό σας αγώνα. Υπάρχει ατελείωτη ποικιλία θεμάτων, υλικών, τεχνοτροπιών. Μην περιμένετε τα έργα σας να αρέσουν σε όλους, ούτε καν στους περισσότερους. Τα γούστα ποικίλλουν. Πίνακες που πολλοί θεωρούν αδιάφορους, άλλοι τους βλέπουν και λιποθυμούν από συγκίνηση.

Το σημαντικότερο όμως είναι πως, ό,τι και εάν κάνετε, είναι δικό σας, πρωτότυπο δημιούργημα, αναλλοίωτο στο χρόνο, και έχει για εσάς προσωπικά τη δική του ανεκτίμητη συναισθηματική αξία!  Σας το λέει … ένας δικηγόρος που είχε την τύχη, μετά από 35 χρόνια δικηγορίας και ενώ δεν είχε πιάσει ποτέ  πινέλο στα χέρια του, μέσα σε μια εβδομάδα, να καταλάβει  ότι … μπορεί να ζωγραφίζει, ανοίγοντας έτσι ένα μεγάλο παράθυρο για να μπει περισσότερο φως και χρώμα στο υπόλοιπο της ζωής του!  

Δοκιμάστε και εσείς και πού ξέρετε, κάποια στιγμή ίσως κάποιο από τα δισέγγονά σας να δείχνει τον πίνακά σας κρεμασμένο στο σαλόνι του και να λέει με υπερηφάνεια ¨Αυτός είναι ένας Χ (όπου Χ το επίθετό σας!), ξέρεις, ο  Χ ήταν προπάππος μου». 

13-12-2015

Κώστας Βαϊνανίδης

Δικηγόρος

Εταίρος-διαχειριστής 

Βαϊνανίδης Οικονόμου και Συνεργάτες

Δικηγορική εταιρεία